۱۳۸۸ تیر ۱۴, یکشنبه

غار لینک ها


درباره ی داستان هایی برعکس ...... رسول رخشا

داستان هایی بر عکس پنجمین کارمنتشرشده ی لیلا صادقی است که از دوبخش تشکیل شده است، یکی لوح فشرده (CD) ودیگری کتاب .دربخش لوح فشرده که در انتهای کتاب جاسازی شده است و برای مشاهده ی آن باید به دستگاه کامپیوترمراجعه کرد ،با یک سی دی مواجه می شویم که نوعی مالتی مدیا( ( Multimedia محسوب می شود ،دراولین صفحه ی قابل مشاهدهhome page) ) این سی دی که یک برنامه تحت ویندوز است وبه صورت خودکار(Auto run)اجرامی شود ، ما با حکایت غاری روبرو می شویم که سالکان برای آمرزش گناهان شان در آن به چله نشینی می پردازند و پس از چهل روزدریکی از تونل های خروجی این غار به راه می افتند که اگر این تونل به آبشاری در بیرون برسد، گناهان آنها بخشوده می شود ... رویارویی با موقعیتی که این حکایت پیش روی خواننده /بیننده /شنونده قرار می دهد و تاکید نویسنده /کارگردان این اثربر آن، گویی مواجهه با پیشنهادی است برای آماده کردن مخاطبی که قراراست با اثری غیرمتعارف روبروشود.ساختار بیرونی این اثراز لینک های نوشتاری ،لینک های تصویری و لینک های صوتی تشکیل شد ه است که ازاین نظر یک امکان تازه پیش روی مخاطب قرارمی دهد تا او با سه نظام نشا نه ای متفاوت روبرو شود و به طور همزمان و در زمان بتواند از آنها بهره بگیرد .

بهره گیری مولف از این شکل ارایه و ترکیب این سه شیوه ی روایت – کلمه ،صوت و تصویر – برای کلان موضوعی که از زن ها و مردها در ذهن داشته ، سبب شده تا مخاطب با اثری روبرو شود که برساخته از فضاهای مشترک میان این روایت ها ست واین موضوع، یعنی مواجه شدن با فضا هایی داستانی ، تصویری ، گفتاری وموسیقایی ، نه اینکه صرفآ روبروشدن با داستانک هایی که روی یک لوح فشرده تعبیه شده اند و خواننده به جای صفحه کتاب باید آنها را بر صفحه مانیتور بخواند . خرده داستان های این مجموعه درقالب سی و دو حرف الفبا با بکارگیری تمهیداتی گرافیکی ،تصویری و نرم افزاری ارايه شده اند .مخاطب با وارد شدن به جهان این کار با مجموعه ای به ظاهر بی پایان روبرو می شود که باید ازصفحه ای به صفحه ی دیگر و از پنجره به پنجره ی دیگر برود و مدام با فضایی تو در تووپرازلابیرنت برخورد کند وظاهرا" سفر میان لینک ها پایانی ندارد ومخاطب دچار سیالیتی خودخواسته /ناخواسته می شود که اورا از داستانی به داستانی دیگر واز فضایی به فضایی دیگر می کشاند ، به گمانم این موضوع می تواند برای مخاطب و نسبت رابطه ی او با امر خواندن بدل به یک رخداد شود ،چرا که خواننده ای که ناخودآگاه و بنا به عادت ، کتاب را برای مطالعه و به رسم معهود کتاب خواندن- یعنی خواندن به وسیله چشم وذهن - می گشاید ، با یک سی دی مواجه می شود که احتمالا" انتظار تکمیل کتابش را ازآن داردواز این رو چندان آمادگی برای رویارویی با جهان سیالی که این لوح فشرده برای او می سازد را ندارد ،به همین سبب فکر می کنم مهمترین اتفاقی که برای خواننده یا مخاطب داستان دررویارویی با این اثرمی افتد، قرارگرفتن در موقعیت یکه ی این رخداد است.

کتاب داستان هایی برعکس هر چند به ظاهر کتابی است که مستقل از لوح فشرده قابل استفاده است ،اما برگرفته از نظام نشانه شناسی ای هم سو با آن است که از نظر مفهومی هم با لوح در ارتباط است .

آنچه که در پایان باقی می ماند و به گمانم ازاهمیت زیادی هم برخورداراست، پرسش هایی است که پاسخشان را گذر زمان می دهد :

قرارگرفتن مخاطب دروضعیت رخداد یادشده ،چقدر برای او تاثیرگذار، پذیرنده ، مطلوب و مطبوع است ؟ مخاطب - پیشرو و آوانگارد - چه انتظاری از چنین موقعیتی دارد و آیا موقعیتی که این اثر پیش روی اوقرارمی دهد ، انتظار او را بر آورده می کند؟

داستان هایی برعکس لیلا صادقی

انتشارات نگاه

تیراژ: 1100 نسخه

چاپ اول